تفاوت سازهای زهی و بادی
تفاوت سازهای زهی و بادی یکی از مهم ترین مباحث در شناخت ابزار موسیقی است. این دو گروه از سازها از نظر ساختار، شیوه تولید صدا و تکنیک نوازندگی، تفاوت های بنیادینی دارند. آشنایی با این تفاوت ها برای تمام هنرجویان موسیقی ضروری است. آموزشگاه سمیر آرت، با سابقه ای حرفه ای، این مقایسه را در آموزش های خود به صورت دقیق و کاربردی ارائه می دهد. تا پایان با ما همراه باشید تا با تفاوت سازهای زهی و بادی و نفس گیری در سازهای زهی و بادی آشنا شویم.
بیشتر بخوانید: یکی از مسائل مهمی که اغلب والدین هنگام تصمیم گیری برای ثبت نام فرزندان خود در کلاس بلز به آن توجه دارند و شاید برای بیشتر آنها ایجاد دغدغه کند، هزینه این دوره ها است.
تعریف ساز های زهی و بادی؛ سمیر آرت
برای مقایسه سازهای زهی و بادی، باید تعریف درست هر کدام از آن ها را بدانیم. تفاوت سازهای زهی و بادی از همین تعاریف به خوبی مشخص می شود که عبارتند از:
ساز های زهی
هر سازی ه سیم داشته باشد، در دسته سازهای زهی قرار دارد. سازهای زهی با ارتعاش سیم ها تولید صدا می کنند. ویولن، تار و سنتور از جمله سازهای شناخته شده این گروه هستند که در کلاس های تخصصی سمیر آرت آموزش داده می شوند.
ساز های بادی
در مقابل، سازهای بادی با جریان هوا درون لوله یا محفظه صوتی خود تولید صدا می کنند. سازهایی مانند فلوت و کلارینت از خانواده بادی بوده و نیازمند تکنیک های خاص نفس گیری هستند.
نحوه ایجاد صدا در ساز های زهی و بادی
در بررسی تفاوت سازهای زهی و بادی، به نحوه تولید صدای آن ها می رسیم که به شرح زیر مقایسه می شوند:
نحوه ایجاد صدا در ساز های زهی
در سازهای زهی، با حرکت آرشه یا انگشت روی سیم، ارتعاش ایجاد شده و صدایی گرم و ادامه دار تولید می شود.
نحوه ایجاد صدا در ساز های بادی
در سازهای بادی، دمیدن هوا به داخل ساز و نحوه کنترل آن باعث ایجاد نوسانات هوا و تولید صدا می شود. نفس گیری در سازهای زهی و بادی در این مرحله بسیار اهمیت دارد.
بیشتر بخوانید: استعدادیابی هنری کودکان شما راهی به سوی قهرمان شدن در این عرصه است.
سرفصل های آموزش در ساز های زهی و بادی
در آموزشگاه سمیر آرت، تمامی سر فصل های آموزش سازهای زهی و بادی آموزش داده می شوند. از جمله این سرفصل ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مبانی نوازندگی
در مرحله آغازین، هنرجو با طرز گرفتن ساز، نحوه تولید صدا و روش صحیح تمرین آشنا می شود.
نت خوانی و تئوری موسیقی
یادگیری خواندن نت و درک تئوری موسیقی، پیش نیاز اجرای درست در هر دو گروه سازهاست.
تمرینات تکنیکی
تمرین هایی برای افزایش انعطاف پذیری انگشتان یا کنترل تنفس در آموزشگاه سمیر آرت به صورت گام به گام ارائه می شود.
قطعات آموزشی
اجرای قطعات ساده تا پیشرفته به هنرجویان کمک می کند مهارت عملی خود را توسعه دهند.
تکنیک های پیشرفته
برای نوازندگان متوسط تا حرفه ای، آموزش تکنیک هایی نظیر ویبراسیون در زهی ها یا کنترل تنفس در بادی ها ارائه می شود.
آشنایی با سبک های مختلف موسیقی
آموزش در سمیر آرت محدود به سبک خاصی نیست و هنرجو با کلاسیک، سنتی، پاپ و جز آشنا می شود.
تفاوت صدادهی در ساز های زهی و بادی
تفاوت سازهای زهی و بادی در نوع صدادهی آن ها مشخص می شود. برای فهم بهتر، باید به مقایسه سازهای زهی و بادی بپردازیم.
ساز های زهی
تفاوت سازهای زهی و بادی در موارد زیر مشخص می شود:
منبع صدا ساز های زهی
ارتعاش سیم ها و نحوه کشیدن آرشه یا زخمه زدن، منبع اصلی صدا در این سازهاست.
ویژگی های صدا ساز های زهی
صدایی گرم، نرم و ادامه دار دارند که برای انتقال احساسات عمیق بسیار مناسب است.
کنترل صدا ساز های زهی
شدت و لطافت صدا با فشار انگشت یا سرعت آرشه قابل تنظیم است.
مثال از احساسات ساز های زهی
غم، آرامش، شوریدگی و اندوه از جمله احساساتی هستند که سازهای زهی به خوبی منتقل می کنند.
بیشتر بخوانید: برنامه‌های استعدادیابی موسیقی در مؤسسات آموزشی با مأموریت کشف و تقویت استعدادهای هنری، نقش مهمی در تربیت نسل جدیدی از هنرمندان بر عهده دارند.
ساز های بادی
شاید مقایسه سازهای زهی و بادی به دلیل تفاوت در ساختارشان، درست نباشد؛ اما تفاوت سازهای زهی و بادی به موارد زیر نیز بر می گردد:
منبع صدا ساز های بادی
جریان هوای دمیده شده در ساز، منبع اصلی ارتعاش و تولید صدا در این سازهاست.
ویژگی های صدا ساز های بادی
صدای واضح، شفاف و دینامیک، ویژگی اصلی این خانواده است.
کنترل صدا ساز های بادی
نفس گیری در سازهای بادی به نوازنده امکان کنترل شدت و ریتم صدا را می دهد.
مثال از احساسات ساز های بادی
شادی، هیجان، حماسه و حتی شوخ طبعی را می توان با سازهای بادی به خوبی بیان کرد.
تفاوت در نحوه نواختن ساز های بادی و زهی
تفاوت سازهای زهی و بادی در هنگام نواختن آن ها به وضوح مشخص می شود. در باب مقایسه سازهای زهی و بادی در نواختن، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ساز های زهی
از جمله مواردی که در تفاوت سازهای زهی و بادی در نواختن تعیین کننده هستند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تولید صدا در ساز های زهی
همانطور که گفتیم، صدا رد سازهای زهی با ارتعاش سیم از طریق آرشه، زخمه یا ضربه تولید می شود.
نحوه نواختن در ساز های زهی
نیاز به هماهنگی دقیق بین هر دو دست و درک عمیق از وزن و فشار دارد.
ساز های بادی
در تفاوت سازهای زهی و بادی، تولید صدا و نحوه نواختن، از جمله مهم ترین تفاوت ها هستند که به شرح زیر است:
تولید صدا در ساز های بادی
صدای سازهای بادی از طریق جریان هوا در لوله ها و واکنش آن با دهانه ساز تولید می شود.
نحوه نواختن در ساز های بادی
تنفس منظم، کنترل دیافراگم و دقت در جای گیری لب ها از نکات کلیدی هستند.
انواع ساز های زهی
سازهای زهی تنوع بسیار بالایی دارند که انواع آن عبارتند از:
بربط
بربط، سازی کهن و اصیل با ریشه های ایرانی و عربی است. این ساز دارای کاسه ای بزرگ، دسته ای کوتاه و 4 تا 6 سیم است. صدای گرم و بم آن برای اجرای موسیقی سنتی و مقامی بسیار دلنشین است. امروزه بیشتر با نام «عود» هم شناخته می شود.
ویولن
ویولن یکی از محبوب ترین سازهای زهی در جهان است. این ساز کوچک با آرشه نواخته می شود و چهار سیم دارد. صدای ویولن از زیرترین تا بم‌ترین حالت ها را پوشش می دهد. در سبک های کلاسیک، پاپ، جَز و حتی سنتی ایرانی کاربرد دارد.
چنگ
چنگ یا هارپ، سازی باستانی است که در ایرانِ باستان بسیار محبوب بوده است. این ساز دارای رشته هایی عمودی است که با انگشت نواخته می شوند. چنگ، صدایی آرامش بخش و افسانه ای دارد و بیشتر در موسیقی های کلاسیک و فانتزی شنیده می شود.
تار
تار یکی از سازهای کلیدی در موسیقی سنتی ایران است. این ساز با ۶ سیم و کاسه ای از چوب توت، توسط مضراب نواخته می شود. تار به دلیل گستره صوتی بالا و انعطاف در تکنیک، برای اجرای قطعات سنگین بسیار مناسب است.
تنبور
تنبور سازی مقدس با قدمتی هزارساله است. این ساز دسته بلند، معمولاً سه سیم دارد و در موسیقی عرفانی و مقامی کاربرد دارد. صدای آن حالتی رازآلود و معنوی دارد و در نواحی غربی ایران مثل کرمانشاه و کردستان رایج است.
سه تار
سه تار، سازی ظریف و دلنشین است که از خانواده تنبور و تار محسوب می شود. این ساز دارای چهار سیم است و با ناخن انگشت نواخته می شود. مناسب برای تکنوازی، بداهه نوازی و فضای خلوت و شاعرانه است.
سنتور
سنتور یک ساز زهی کوبه ای است که با مضراب های چوبی کوچک نواخته می شود. این ساز دارای تعداد زیادی سیم فلزی و بدنه ای ذوزنقه ای شکل است. صدای شفاف و زنگ دار آن در موسیقی سنتی ایرانی جایگاه ویژه ای دارد.
بیشتر بخوانید: آموزش طراحی با مداد سیاه مبتدی، مهارت‌های هنری شما را تقویت کرده و فرصتی فراهم می سازد تا احساسات و ایده‌های خود را به زیباترین شکل ممکن بیان کنید.
انواع ساز های بادی
تنوع سازهای بادی نیز در نوع خود کم نیست. از جمله انواع ساز بادی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
فلوت
فلوت یکی از قدیمی ترین سازهای بادی جهان است. این ساز بدون زبانه (Reedless) با دمیدن در یک سوراخ کناری و پوشاندن سوراخ های روی بدنه نواخته می شود. فلوت صدای نقره ای و لطیفی دارد و در ارکسترها، موسیقی پاپ و حتی نیو ایج شنیده می شود.
کلارینت
کلارینت سازی بادی و زبانه دار است که با کلیدهایی متصل به بدنه نواخته می شود. صدای آن گرم و عمیق است و در سبک های کلاسیک، جَز و فولک نقش مهمی دارد. از لحاظ ظاهری باریک و مشکی رنگ با زبانه ای چوبی در دهانه است.
ساکسیفون
ساکسیفون یا ساکس، سازی بادی و زبانه دار است که اغلب از فلز ساخته می شود. صدای آن پرانرژی، قوی و گاهی احساسی است. در سبک هایی مثل جَز، بلوز، راک و حتی موسیقی پاپ بسیار رایج است. نوازندگان حرفه ای ساکسیفون اغلب با اجرای سولوی پرشور شناخته می شوند.
ساز دهنی
سازدهنی یک ساز کوچک و قابل حمل است که با دمیدن و مکیدن هوا در سوراخ هایش نواخته می شود. این ساز بیشتر در سبک های بلوز، کانتری و فولک استفاده می شود و با وجود سادگی اش، صدای گرم و تأثیرگذاری دارد.
ملودیکا
ملودیکا ترکیبی از ساز بادی و کلاویه ای (مثل پیانو) است. با دمیدن هوا از طریق لوله و فشردن کلیدها نواخته می شود. صدای آن تا حدی شبیه سازدهنی ولی با قابلیت های بیشتر است.
ترومپت
ترومپت سازی فلزی و براق با سه کلید (والو) است. از آن در سبک های کلاسیک، جَز، مارش نظامی و موسیقی سینمایی استفاده می شود. صدای آن تیز، نافذ و پرطنین است و برای اجرای نغمه های پرانرژی و قدرتمند مناسب است.
ترومبون
ترومبون هم مثل ترومپت فلزی است؛ اما به جای کلید، یک لوله کشویی بلند دارد که با جلو و عقب بردن آن، نت ها تغییر می کنند. صدای ترومبون عمیق تر و مردانه تر از ترومپت است و در موسیقی جَز، ارکستر سمفونیک و نظامی کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید: کودکان در آموزشگاه موسیقی جنوب تهران با استفاده از روش های آموزشی خلاقانه، همچون بازی و داستان پردازی، اولین قدم های خود را در دنیای موسیقی بر می‌دارند.
سخن آخر
شناخت تفاوت سازهای زهی و بادی گامی مهم در انتخاب مسیر هنری هر نوازنده است. آموزشگاه سمیر آرت با ارائه برنامه های آموزشی تخصصی، امکان یادگیری هر دو گروه سازها را با رویکردی علمی فراهم کرده است. اگر به دنبال یادگیری ساز با درک عمیق از تفاوت ها، تکنیک ها و احساسات موسیقایی هستید، سمیر آرت انتخابی مطمئن و حرفه ای برای شماست. با ما تماس بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید